چگونه گی مطبوعات در دوران نادرخان ( ١٩٢٩ - ١٩٣٣ )
 
نادر خان نه تنها نظارت شديد و امرانه يی برمطبوعات وضع کرد؛ بلکه هرگونه فعاليت روزنامه نگاران و روشنفکران را نيز زير نظر داشت. در دورۀ او هيچ گونه نشريه يی غير دولتی درکشور به چاپ نمی رسيد. بدينگونه اختناق مطبوعاتی تهديد روزنامه نگاران و روشنفکران در روزگار او شدت بيشتری يافت. او حتی از اين هم بيشتر گامی در جهت اختناق به پيش گذاشت و شماری از روزنامه نگاران، روشنفکران و شخصيت های تحول طلب و مشروطه خواه را از دَم تيغ گذشتاند. محی الدين انيس نخستين پايه گذار مطبوعات آزاد در کشور را میتوان نخستين قربانی آزادی بيان خواند. نادر خان اين نشريه را دولتی ساخت و مدير مسؤول آن محی الدين انيس را به زندان افگند و پس از مدتی او را به شهادت رساند. اين در حاليست که شمار ديگر از روشنفکران، روزنامه نگاران و نويسنده گان سالهای درازی را در دوران او و در سالهای صدارت هاشم خان در پشت ميله های زندان زمينگير شدند. الزاماً در دوران نادرخان مطبوعات در افغانستان در جهت روشنگری و رشد بشری اثر گذاری چندانی نداشته است. برای آن که او مطبوعات را نه بر هدف ايجاد تحولات اجتماعی؛ بلکه برهدف استحکام پايه های حکومت استبدادی و منافع خاندان خود می خواست. در مطبوعات اين دوره اگر تأثيرگذاریی بوده است؛ میتوان از آن به حيث يک تاثيرگذاری منفی ياد کرد، برای آنکه مطبوعات در اين دوره وسيله يی بود در دست نادرخان تا شخصيت های ملی دوران شاه امان الله خان، قهرمانان جنگ استقلال، روشنفکران و ديگر انديشان را با ترفندها و دروغپراگنی های مطبوعاتی، به نام شخصيت های خاين به وطن معرفی کند. بدينگونه نوعی مطبوعاتی در اين سال ها در کشور شکل گرفت که میشود از آن به نام مطبوعات ترور شخصيت ياد کرد. در جهت ديگر مطبوعات افغانستان در اين دوره را می توان مطبوعات ارتجاعی نيز خواند برای آن که نادر خان میخواست تا برای مردم افغانستان توجيه کند که تحولات زمان شاه امان الله خان و خاصتاً اشتراک زنان درحيات سياسی - اجتماعی و آموزش دختران امر مفيدی به حال افغانستان نيست. با اين حال پايه گذاری انجمن ادبی کابل به سال 1931 يکی از کارهای درخشان در دوران نادر خان به حساب آید. اين انجمن مجله يی را به نام کابل هر ماهه انتشار می داد که بعداً نه تنها در افغانستان؛ بلکه درتمام حوزۀ گستردۀ زبان فارسی دری از اعتبار بلندی برخواردار گرديد. انجمن ادبی کابل آرام آرام به يک نهاد با اعتبار در زمينۀ ترجمه آثار ادبی، پژوهش های ادبی، نقد ادبی و تاريخ نويسی بدل گردید. نتايج کار دانشمندان و اعضای انجمن در مجلۀ ادبی کابل به چاپ می رسيد و می توان گفت که اين نشريه درشيوۀ نگارش زبان فارسی دری تحول گسترده يی را به وجود آورد چنان که تا هم اکنون مجلۀ ادبی کابل در ميان پژوهشگران افغانستان و منطقه همچنان اعتبار خود را نگهداشته است. در ارتباط به ايجاد انجمن ادبی کابل اين نظر نيز در ميان فرهنگيان افغانستان وجود داشته است که نادر خان با ايجاد انجمن ادبی کابل می خواسته است تا فرهنگيان، روشنفکران و شخصيت های ديگر انديش افغانستان را زير نظر داشته باشد.