صدای نيمه جان راديو افغانستان در دوران مجاهدين

در دوران مجاهدين نشرات راديو از نظر کمی و کيفی در سطحی نازلی قرار گرفت. در اثر جنگ های تنظيمی نه تنها ساختمان های راديو و تلويزيون خساره های فراوانی بر داشت؛ بلکه شمار زيادی از کارمندان مسلکی و خبر نگاران راديو تلويزيون کشور را ترک کردند.

پخش آهنگ های زنان از راديو و تلويزيون قطع گرديد. برنامه های فرهنگی- ادبی و ذوقی- تفريحی به پيمانۀ زيادی بيرنگ و بی رونق گرديد. در جهت ديگر راديو تلويزيون مردم را در جريان رويداد های نظامی- سياسی کشور قرار نمی داد. می خواهم مثالی بياورم در يکی از شب های پاييزی ١٩٩٣ میلادی در سرويس خبری راديو جنرال دوستم به حيث معاون وزير دفاع افغانستان اعلان گرديد و متعاقباً شليک شديدی سلاح های سبک و سنگين تمام خانه ها را به لرزه انداخت.

در آغاز مردم تصور می کردند که نيرو های دوستم به مناسبت مقام تازۀ او شليک های شاديانه سَر داده اند؛ ولی اين وضعيت تا بامداد ادامه يافت. شماری از شهروندان کابل به کام مرگ فرو رفتند. فرادی آن شب معلوم شد که نيروی های دوستم در يک تعرض سنگين توانسته است که از ميدان هوايی تا ميکروريان اول تمام مراکز نظامی شورای نظار را بر چيدند. فردای آن شب در هر سه ميکروریان چيزی به نام پکول و دستمال گردن ديده نمی شد. راديو افغانستان دو شب بعد گفت که اين حادثه يک سؤ تفاهم بوده است. همه گان بر اين سؤ تفاهم خنديدند. چنين بود شيوۀ اطلاع رسانی راديو تلويزيون در دوران مجاهدين. در همان سالها شعری خواندم از داکتر سميع حامد که اين مسأله را با استفاده از زبان طنز اين گونه بيان کرده است:

اين همه طفره رفتن از مسايل سبب شد تا در زمان مجاهدين راديو افغانستان به پيمانۀ زيادی شنونده گان خود را از دست دهد. در حالی که نيازمندی مردم به دريافت اطلاعات دقيق از حوادث رو به افزايش بود. در اين سالها علاوه بر " راديو بی بی سی، راديو صدای امريکا، راديو دوچی ويلی آلمان، رادیو فرانسه " و از کشور های همسايه " راديو مشهد و راديو تهران، راديوی پاکستان و حتی راديو مسکو " شنونده گان زيادی يافته بودند.

بازهم اين " راديو بی بی سی " بود که در صدر قرار داشت. نخست برای اين که در اين سالها اين راديو نشر برنامۀ تازه يی را زير نام « خانۀ نو و زنده گی نو » آغاز کرد. نشر اين برنامه يک بار ديگر نفوذ " بی بی سی " را در دهکده های افغانستان گسترش داد. بدون ترديد درامه های دنباله دار اين برنامه برای مردم نه تنها ارزش ذوقی و تفريحی داشت؛ بلکه از ارزش مهم آموزشی نيز برخوردار بود. " بی بی سی " کماکان به نشر اين برنامه ادامه می دهد. در اين درامه ها اطلاعات مفيدی در ارتباط به مسايل زنده گی اجتماعی، انکشاف اقتصاد خانواده گی، بهداشت، اهميت نگهداری ساحات باستانی، خطرات ماين، راه های جلوگيری بيماری های واگير، بازسازی و مسايل ديگر وجود دارد که می تواند در امر رشد بشری مردم افغانستان نقش بزرگی داشته باشد.