نا امنی در « خانه های امن »*
گفته های جناب حبیب الله غالب وزیر عدلیه ی کشور در پیوند به موجودیت فساد اخلاقی در « خانه های امن »* خشم وزارت امور زنان و شبکه زنان افغانستان را بر انگیخته است. چنان که این وزارت خواهان پوزش خواهی او شده است. در حالی که شبکه ی زنان افغانستان گامی بلندتری به پیش گذاشته و از رییس جمهور خواسته است تا وزیر عدلیه را به سبب چنین گفته های از مقام بر کنار کند!
وزیر عدلیه با جمله های ساده و به دور از هر گونه ابهامی گفته است که: « خانه های امن » آغشته با فساد است. این گفته ها نه تنها می تواند سر افگندهگی بزرگی برای وزارت امور زنان باشد؛ بلکه می تواند همه آن سازمان های را که به گونه یی با برنامه های « خانه های امن » پیوند دارند، بی اعتبار سازد.
از هم اکنون حیثیت اجتماعی ٢۵٠ دختر و زن جوانی که در چنین خانه های به سر می برند، صدمه ی سنگینی دیده و به امکان بازپذیری آنها نه تنها در خانواده ها؛ بلکه در جامعه نیز زیان سنگینی رسیده است. به پندارمن جناب حبیب الله غالب، وزیر عدلیه ی کشور که خود بر مسند داد نشسته است با چنین گفته های روشن، این خانه ها را از مفهوم امن و پاکیزه گی تهی ساخته است. من تصور نمی کنم که پس از این هیچ دختر و زن جوان و پاکیزه دامنی که اگر در آتش جنهم هم که بسوزد بخواهد شبی را در چنین خانه هایی به سر برد. وقتی وزیر عدلیه در سخنانی خود می پرسد که: « کدام خانه ی امن؟» در حقیقت کارد به استخوان می رسد، یعنی هیچ خانه ی امنی وجود ندارد. او در ادامه می گوید: چه بد اخلاقی و روسپیگری نیست که در این خانهها رخ نمی دهد!»
اگر روسپیگری هم که در چنین خانه هایی وجود داشته باشد! از گفته های وزیر عدلیه بر می آید که این روسپیگری از همان نخستین سال های پایه گذاری چنین خانه هایی وجود داشته است. وزیر عدلیه به رسانه ها گفته است: « تحقیقاتی که در سال ١٣٨٨ خورشیدی صورت گرفته مدارکی از بد اخلاقی در برخی از خانه های امن به دست آمده است.»
جناب وزیر عدلیه با جمله ی:« کدام خانه ای امن؟» در حقیقت می گوید که همه گان آلوده با فساد اخلاقی اند؛ اما در گزارش تحقیقی ١٣٨٨ آن گونه که محترم وزیر عدلیه گفته است: مدارکی از بد اخلاقی در برخی از خانه ها به دست آمده است. شاید وزیر عدلیه می گوید که چینین امری در آغاز اندک بوده و شاید هم اکنون به یک امر فراگیر در همه ی این خانه ها بدل شده است.
وزیر عدلیه در همین جا متوقف نمی شود؛ بلکه به نتایجی اجتماعی و به گفته « اِن جی او » سالاران به امپکت « خانه های امن » نیز می پردازد و می گوید که این خانه ها علیه ارزش های خانوادهگی عمل می کنند! یعنی ارزش های خانوادهگی را از بین می برند. به زبان دیگر « خانه های امن » ضد ارزش های خانوادهگی اند.آن جا که ارزشهای خانوادهگی فرو می پاشد، دیگر آنجا نمی توان جامعه ی سالمی قامت بلند کند. او همچنان نهاد های مدافع حقوق زنان را متهم کرده است که زنان افغانستان را به بیراهه می کشانند.
این بخش سخنان وزیر عدلیه می تواند به این مفهوم باشد که وزارت امور زنان که مسؤولیت نظارت از این خانه ها را بر عهده دارد به گونه یی در جهت فروپاشی ارزش های خانوادهگی کار کرده است. خود بی آن که بداند به افزاری بدل شده است در جهت بُحران ارزش خانوادهگی در کشور! اگر چنین چیزی ثابت شود من نمی دانم با کدام کاسه ی می توان این گودال هولناک شرمساری را پُر کرد! آن گاه بر کناری وزیر عدلیه می تواند آن آبروی رفته را دوباره به جای آورد یا برکناری وزیر امور زنان!
آن چه که در پیوند به موجودیت فساد در « خانه های امن » این روزها به وسیله ی وزیر عدلیه کشور مطرح شده است، یک امر تازه نیست؛ بلکه دو سال پیش از این بعضی از رسانه ها و از آن شمار تلویزیون نورین با نشر یک رشته برنامه ها چنین مسأله یی را به میان کشیده بود که به گونه یی در « خانه های امن » فساد وجود دارد. نشر چنان برنامه های نیز واکنش های تند و خشم آلودی آن نهاد های را بر انگیخت بود که برنامه های خانه های امن را به پیش می بردند. در نتیجه ی چنان برنامه هایی بود که حکومت سرانجام به وزارت امور زنان مسؤولیت داد تا چگونهگی فعالیت این خانه ها را در رهبری و نظارت خود داشته باشد. چنین بود که فعالیت این گونه خانه ها به گونه ای در زیر چتر رهبری و نظارت حکومت در آمد.
در همین جا باید بگویم که باری شماری از نمایندهگان مجلس، وضعیت زنان زندانی را در زندان پلچرخی بررسی کردند. شماری از زنان زندانی شکایت داشتند که به آنها در زندان تجاوز جنسی شده است. چنین گزارشی در آن زمان با واکنش های شدیدی آن بخش از ارگان های حکومتی رو به رو شد که به گونه یی در پیوند به اداره و نظارت زندان و زنان زندانی مسؤولیت داشتند؛ اما بعداً حکومت، زنان زندانی را به ساختمان دیگری در« بادام باغ » کابل انتقال داد. این دو اقدام حکومت چه در سپردن نظارت « خانه های امن » به وزارت امور زنان و چه در انتقال زنان زندانی به بادام باغ، خود گونه ای اعتراف حکومت بود در پیوند به موجودیت فساد در خانه های امن و موجودیت تجاوز های جنسی بر زنان در زندان پلچرخی. حال وزیر عدلیه ی کشور در حالی با قاطعیت از موجودیت فساد در این خانه ها سخن می گوید که رهبری و نظارت آن به وزارت امور زنان سپرده شده است.
در پیوند به یک رسانه و یک برنامه ی رسانه ای می توان ده ها دلیل « اِن جی او » ای آورد که این برنامه زن ستیزانه تهیه شده است و یا این رسانه مخالف آزادی زنان است؛ اما در مورد وزیر عدلیه ی کشور چه می توان گفت؟ آیا یک وزیرِ عدلیه می تواند این گونه بدون مدرک و دلیل یک برنامۀ گسترده کاری را و انبوهی از زنانی را که به هر دلیلی سر و کار شان به این خانه ها کشیده شده است، این گونه مورد حمله قرار دهد؟
می پذیریم که در این خانه ها آب از آب تکان نخورده است، پس در مدیریت و رهبری و نظارت وزارت امور زنان چه بی اعتنایی وجود داشته؟ خانه ها چگونه مدیریت شده اند؟ آن زنان دختران گریخته از خانواده ها چگونه رفتاری داشته اند که این همه سبب شده است تا وزیر عدلیه ی کشور چنین سخنانی را در برابر کمیته ی امور زنانان مجلس سنای کشور و شماری از نماینده گان سازمان های وابسته به زنان، به میان آورد.
ظرف سال های اخیر در کشور ما شاهد ده ها زندان غیر قانونی بودیم. شاهد فعالیت ده ها گروه غیر مسؤول بودیم، شاهد ده ها مؤسسه ی غیر قانونی امنیتی بودیم. شاهد ده ها شهرک غیر قانونی بودیم، شاهد تقلب های گسترده در انتخاباتها بودیم. حال چه معلوم که خانه های امنیی غیر قانونی نیز وجود نداشته باشد.
سخن آخر این که باد های می وزند و شاخه های درختان را تکان می دهند. چنین باد های از چند سال رو به سوی خانه های امن وزیده اند. من فکر می کنم که این مسأله به یک بررسی همه جانبه، گسترده و بیطرفانه نه تنها در خانه های امن کابل؛ بلکه در شهر های دیگر نیز نیاز دارد تا باد های موافق و مخالف شناخته شوند. اگر جناب وزیر عدلیه در نتیجه ی چنین پژوهشی غالب به در آیند در آن صورت نه تنها وزیر امور زنان است که باید در پارلمان افغانستان استیضاح شده و کنار گذاشته شود؛ بلکه آن شماری سازمان های که برنامه های خانه های امن را تا کنون به پیش برده اند، نیز باید منحل گردند. در غیر این صورت این جناب غالب است که مزه ی یک شکست تلخ را خواهند چشید و آن گاه ماجرا با پوزشی پایان نخواهد یافت؛ بلکه چیزی را در پیش روی خواهند داشت که وزیر امور زنان در احتمال نخست با آن رو به رو خواهد بود. به هر صورت من می پندارم که پارلمان افغانستان به این مسأله خواهد پرداخت. و باید هم بپردازد، برای آن که هر گونه نا امنی را می توان تحمل کرد جز آن نا امنی را که به گفته ی وزیر عدلیه در خانه های امن افغانستان جریان دارد. درد دیگر این که واژه ی « خانه ی امن » دیگر نمی تواند شهروند قاموس واژگان پاکیزه باشد. دیگر خانه امن نیست؛ خانه سیاه است!!!
*- وزارت امور زنان افغانستان می گوید که در شهر کابل و بعضی از شهر های دیگر کشور ١۴ خانه ی امن وجود دارد. در این خانه های ٢۵٠ زن جوان و دخترانی که به دلایل گوناگونی از خانه های شان فرار کرده اند به سر می برند. اخیراً وزیر عدلیه از زنانی که در این خانه های زنده گی می کنند به سبب گفته های خود پوزش خواست، اما موجودیت فساد در چنین خانه هایی را رد نکرد و خواهان اطلاحات در این خانه ها شد!
جوزا ١٣٩١ خورشیدی شهر کابل پرتو نادری
