سطر های پراگنده یی برای استاد سـید مسعود استاد دانشگاه کابل

امروزه استاد سید مسعود استاد دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل یکی از موفقترین و محبوب ترین استادان این دانشگاه است. او چهرۀ درخشانی در عرصۀ رسانه ها نیز است. البته استاد مسعود این شهرت و محبوبیت را از سکوی بلندی هیچ مقامی رسمی به دست نیاورده؛ بلکه سالیان درازیست که می نویسد، با مسؤولیت می نویسد و کارشناسانه به تحلیل مسایل پیچیدۀ سیاسی - اقتصادی کشور می پردازد. او به مانند به اصطلاح آن شمار کاشناسان سیاسی این راه صد ساله را یک شبه منزل نزده است؛ بلکه گام گام پیموده، با ریاضت و شکیبایی. استاد مسعود به سال 1335 خورشیدی در شهر کابل در یک خانوادۀ روشنفکر چشم به جهان گشود. پدرش روان شاد سید محمود مردی بود فاضل و دانشمند که مسؤولیت های بزرگی دیوانی داشت. چنان که او نه تنها در دوره های هفتم؛ هشتم نمایدۀ منتخب مردم غزنی در شورای ملی بود؛ بلکه به حیث تفتیش صدارت عظمی، حاکم زابل و تگاب و نجراب و مستوفی کندهار نیز کار کرده است.


آموزشها
استاد مسعود دورۀ ابتداییه را در مکتب تجربوی دارالمعلمین اساسی کابل به پایان آورد، بعداً به لیسۀ حبیبیه رفت و به سال 1354 خورشیدی از آن لیسه فراغت یافت. او آموزش عالی خود را در دانشگاه کابل تمام کرد. چنان که به سال 1358 خورشیدی از فاکولتۀ اقتصاد آن دانشگاه دانشنامۀ لیسانس به دست آورد. او یک دورۀ یک سالۀ آموزشی را در آلمان شرق به پایان آورد، هر چند قرار بر این بود تا دورۀ فوق لیسانس را نیز در آن جا تکمیل کند؛ اما با ادامۀ آموزش او در موافقت نشد. استاد مسعود بعداً دورۀ فوق لیسانس را در دانشگاه تاجیکستان به سال 1368 خورشیدی تکمیل کرد.


کار های علمی و دیوانی
استاد مسعود به سال 1360 خورشیدی در دانشکدۀ اقتصاد دانشگاه کابل مقام استادی یافت و تا هم اکنون چنان تندیسی از آگاهی و خرد بر این سکوه شکوهمند ایستاده است. گذشته از این استاد مسعود، با حفظ امتیاز استادی رشته وظایف دیگری را نیز به پیش برده است. او در سالهای حاکمیت مجاهدین کارشناس مالی در ریاست جمهوری بود و مدت زمانی نیز معاونیت ادارۀ اقتصاد را در ادارۀ امور ریاست جمهوری بر عهده داشت.

اما این نکته قابل یاد دهانی است که در دوران مجاهدین او یگانه نویسندۀ است که به سبب نوشتن مقالۀ زیر نام « پوهنتون هم گاو شیری شد » کرسی استادی خود را از دست داد. این مقاله زمانی که به سال 1374 خورشیدی در هفته نامۀ  « کابل » به نشر رسید. خشم بزرگ مقامات دولتی و حتی شورای علمی دانشگاه کابل را نیز بر انگیخت. این نوشته عمدتاً در رابطه به فساد اداری حکومت مجاهدین و به گونۀ خاص بیانگر فساد اداری در دانشگاه بود. بدینگونه شورای علمی انشگاه کابل در یک فیصلۀ غیر دموکراتیک و غیر عالانه بر خلاف تمام معیارها و موازین آزادی بیان او را از حق تدریس در دانشگاه محروم کردند. چنان که اگر پشتی بانی دانشجویان نمی بود شاید او دیگر نمی توانست به دانشگاه بر گردد. با این حال او مدت زمان یک و نیم سال از حق تدریس و امتیازات استادی در دانشگاه محروم ماند.

در زمان طالبان استاد مسعود در ادارۀ امور، رییس تحریرات بود. در همان روزگار شنیده بودم که طالبان به سبب همین نوشته او را خواسته و چنین شغلی را برایش دادند. در همین زمان بود که او فرصت دست یابی به اسناد و مدارکی را یافت که بر اساس آن کتاب بزرگ « افغانستان در نشیب و فراز بحران اقتصادی » را نوشت. این کتاب را می توان یکی از با اعتبارترین سند علمی در رابطه به اقتصاد افغانستان خواند.

او مدت زمانی درازی در ادارۀ طالبان باقی نماند و به سال 1999 میلادی به کاروان چندین ملیونی پناهنده گان افغان پیوست و از بندر تورختم گذشت تا بیبیند که آسمان در سرزمین غربت چه رنگ و چه هوایی دارد. با فرپاشی نظام طالبان او به وطن برگشت و در کمسیون بیست و یک نفری لویه جرگۀ اضطراری مسؤولیت یافت. با پایه گذاری کمسیون مستقل حقوق بشر افغانستان، به سال 1382 خورشیدی مسؤولیت آموزشی حقوقی آن کمسیون را بر عهده گرفت. سال 1384 به حیث رییس پلان در وزارت تحصیلات عالی به کار آغاز کرد که پس از مدت زمان کوتاهی از آن کناره گرفت. او هم اکنون در دانشگاه کابل دانشجویان را علم اقتصاد یاد می دهد.


نوشته ها و پژ وهشها
استاد مسعود یکی از پرکارترین استادان دانشگاه کابل است. او پیوسته در رسانه های کشور حضور داشته و تا هم اکنون این آثار از او به نشر رسیده است:

1- « غزنی گنجی از آدام ها »، اثر تحقیقی در رابطه به شخصیت های علمی، فرهنگی و عرفانی غزنی باستان.
2- « افغانستان در نشیب و فراز بحران اقتصادی »؛ اثر پژوهشی در زمینۀ چگونه گی اقتصاد افغانستان.
3- « پشت پرده کسی است »، اثر پژوهشی درزمینۀ تاریخ معاصر.
4- « عشق من امریکا »، اثری طنزی.
5- « نجوانی من »، گزینۀ شعر
6- « بانکداری »، اثر پژوهشی
7- « پول و کریدیت »، اثر پژوهشی
8- « سازمانهای مالی و پولی بین المللی »
9- « تحلیل اقتصاد افغانستان بعد از انقلاب اسلامی »
10- « چگونه گی وضع تجارت خارجی افغانستان »
11- « طرز سنجش مالیه در افغانستان »
12- « چرا بازار آزاد نه؟ »

به همینگونه از استاد مسعود، دست کم دو صد نوشته جداگانه در زمینه های سیاست، اقتصاد و موضوعات اجتماعی به گونۀ پراگنده در رسانه های داخلی و برون مرزی کشور به نشر رسیده است که امید واریم تا روزی این نوشته ها به گونۀ کتابهای جداگانه در دسترس علاقمندان  قرارگیرند. استاد مسعود تا هم اکنون درده ها نشست علمی و بین المللی اشتراک کرده و به ایراد سخنرانی پرداخته است. استاد مسعود یکی از فعالان حقوق بشر و جامعۀ مدنی است. او یکی از پایه گزاران سازمان فعالان حقوق بشر است و به همین گونه او بیناد « رضا کاران حقوق بشر افغانستان » را پایه گزاری کرده و مسؤولیت رهبری آن را بر عهده دارد. به امید کامگاری های بیشتر استاد مسعود!